Krishnamurti (1895-1986)
Krishnamurti là một nhà tư tưởng và một người thầy lớn của thế kỹ 20. Sinh ra trong một gia đình nghèo tại miền Nam Ấn Độ, khi còn trẻ, ông và người em trai được hai nhà lãnh đạo của hội Theosophy (Thông Thiên Học) thời ấy là ông Leadbeater và bà Annie Besant nhận làm con nuôi và mang về dạy dỗ và chuẩn bị để đóng một vai trò then chốt trong Hội.
Năm 1929, ở tuổi 34, Krishnamurti đã gây chấn động trong giới Thông Thiên Học khi mạnh dạn từ bỏ vai trò “Thế Sư’ (World Teacher) và sứ mạng lãnh đạo tổ chức The Order of The Star của hội Thông Thiên Học, khi ông khẳng định trước hội trường:
“I maintain that Truth is a pathless land, and you cannot approach it by any path whatsoever, by any religion, by any sect. … The moment you follow someone you cease to follow Truth.”
“Tôi khẳng định Chân Lý là một xứ sở không có lối mòn, và các bạn không thể tìm tới Chân Lý bằng bất kỳ con đường nào, tôn giáo hay đạo giáo nào … Ngay khi bạn đi theo kẻ nào khác thì bạn đã ngừng theo đuổi Chân Lý.”
Krishnamurti cống hiến gần 60 năm của phần đời còn lại cho việc viết sách và diễn thuyết trên khắp thế giới để khuyến khích con người tự giải phóng khỏi những uốn nắn và kèm kẹp (conditioning) của các truyền thống, chủ nghĩa, hay những quyền lực tôn giáo và những giá trị giả tạo làm chết dần chết mòn trí tuệ và tính sáng tạo của con người:
“When you call yourself a Hindu or a Muslim or a Christian or a European, or anything else, you are being violent. Do you see why it is violent? Because you are separating yourself from the rest of mankind. When you separate yourself by belief, by nationality, by tradition, it breeds violence.”
“Khi các bạn tự cho mình là người Ấn Độ Giáo hay Hồi Giáo hay Thiên Chúa Giáo hay là người Âu châu, hay bất kỳ cái gì đi nữa, thì các bạn đã dùng bạo lực. Các bạn có biết tại sao không? Bởi vì như thế các bạn đang chia cách mình với phần còn lại của nhân quần. Và khi các bạn tự chia cách mình bằng các tín điều, bằng quốc tịch, bằng truyền thống, việc ấy sẽ làm nãy sinh bạo lực.”
“Only when the brain has cleansed itself of its conditioning, greed, envy, ambition, then only it can comprehend that which is complete. Love is this completeness.”
“Chỉ khi nào trí não tự tẩy rửa hết những uốn nắn kèm kẹp, những tham lam, đố kỵ, tham vọng của nó, chỉ khi ấy trí não mới hiểu đâu là cái toàn vẹn. Tình yêu chính là cái toàn vẹn ấy.”
Ông kêu gọi mỗi cá nhân tự mình giải phóng khỏi sự sợ hãi đã ăn sâu vào tâm thức và tiềm thức, qua những tư duy sâu sắc về bản chất, căn nguyên và biểu hiện của sợ hãi:
“The self is the root of all fear.”
“Cái ngã là gốc rễ của mọi sợ hãi”
“The constant assertion of belief is an indication of fear.”
“Luôn phải khẳng định điều mình tin là một chỉ dấu của sự sợ hãi.”
“One is never afraid of the unknown; one is afraid of the known coming to an end.”
“Người ta không bao giờ sợ những cái mà họ chưa từng biết; người ta chỉ sợ việc những cái mình đã biết sẽ chấm dứt”
Krishnamurti chối bỏ mọi tư duy nhị nguyên (duality) phân biệt giữa thế giới và cá nhân, giữa khách thể và chủ thể, và đặt trách nhiệm cũng như hy vọng chuyển hóa thế giới và xã hội vào mỗi người trong chúng ta. Trong quyển “You Are The World” – Các Bạn Chính Là Thế Giới, ông viết:
“The world is not something separate from you and me; the world, society, is the relationship that we establish or seek to establish between each other. So you and I are the problem, and not the world, because the world is the projection of ourselves, and to understand the world we must understand ourselves. That world is not separate from us; we are the world, and our problems are the world’s problems.”
“Thế giới không phải là một cái gì khác biệt với tôi và các bạn; thế giới, xã hội là mối tương quan mà chúng ta tạo dựng hay đang tìm cách tạo dựng với nhau. Do đó các bạn và tôi chính là vấn đề, chứ không phải thế giới, vì thế giới là phản ảnh của chính chúng ta, và muốn hiểu thế giới ta phải tự hiểu chính mình. Thế giới không cách biệt với ta; ta chính là thế giới, và các vấn đề của chúng ta là các vấn đề của thế giới.”
Tỉnh thức và thương yêu là những chủ đề quen thuộc trong các tác phẩm và các buổi nói chuyện của Krishnamurti:
“To understand the immeasurable, the mind must be extraordinarily quiet, still.”
“Muốn hiểu cái vô cùng, tâm trí phải tỉnh lặng một cách lạ thường.”
“The ability to observe without evaluating is the highest form of intelligence.”
“Khả năng quan sát mà không phán đoán là sự thể hiện cao nhất của trí tuệ.”
“Love will arise in your heart when you have no barrier between yourself and another, when you meet and observe people without judging them, when you just see the sail boat on the river and enjoy the beauty of it.”
“Tình thương sẽ nảy nở trong con tim khi không còn ngăn cách giữa bạn và người khác, khi bạn tiếp xúc với người khác mà không xét đoán họ, khi bạn nhìn thấy một cánh buồm trên sông và thấy vui với vẻ đẹp của nó.”
“The moment you have in your heart this extraordinary thing called love and feel the depth, the delight, the ecstasy of it, you will discover that for you the world is transformed.”
“Giây phút mà trong tim bạn nảy nở cái diệu kỳ gọi là tình yêu, và bạn cảm nhận được cái sâu thẳm, cái vui sướng, cái ngất ngây của tình yêu, bạn sẽ khám phá ra rằng cho riêng bạn, thế giới này đang chuyển hóa”
Trong bối cảnh của thời đại đầy sợ hãi, thù hận và chia cách hiện nay, những khuyến dụ không khoan nhượng nhưng thiết tha của Krishnamurti thật xứng đáng cho chúng ta suy niệm.
“When you love, you are not lonely. The sense of loneliness arises only when you are frightened of being alone and of not knowing what to do. When you are controlled by ideas, isolated by beliefs, then fear is inevitable; and when you are afraid, you are completely blind.”
“Khi thương yêu thì bạn không thấy cô đơn. Cảm giác cô đơn chỉ nảy sinh khi bạn sợ phải cô độc và không biết phải làm gì. Khi bạn bị kiềm tỏa bởi các ý tưởng, bị cô lập bởi các tín điều, thì sợ hãi là chuyện không tránh được; và khi bạn sợ hãi thì bạn hoàn toàn mù quáng.”
“You must understand the whole of life, not just one little part of it. That is why you must read, that is why you must look at the skies, that is why you must sing and dance, and write poems and suffer and understand, for all that is life.”
“Các bạn phải hiểu cái toàn vẹn của cuộc sống, không chỉ một phần của nó. Đó chính là lý do tại sao các bạn phải đọc sách, phải nhìn lên bầu trời, lý do tại sao các bạn phải ca hát và nhảy múa, phải làm thơ, phải đau khổ và am hiểu, vì tất cả những cái đó chính là cuộc sống”